یکی از مهمترین شاخص ها در این نوع بازاریابی، انتخاب صحیح و دقیق بازار هدف احتمالی است.
در مورد مفهوم بازاریابی مستقیم ابهامات زیادی حتی در میان متخصصان و کارشناسان وجود دارد.
جالب اینکه « لستر ووندرمن » یعنی شخصی که این مفهوم را برای اولین بار مطرح کرده نیز بر این باور است که شاید نیاز باشد تا تغییراتی در آن حاصل شود!
انجمن بازاریابی مستقیم (DMA) بازاریابی مستقیم را این گونه تعریف نموده است:
« هر گونه ارتباط مستقیم با یک مشتری یا کسب و کار که برای اخذ پاسخی به شکل سفارش (سفارش مستقیم) درخواست اطلاعات بیشتر (تولید مخاطب یا Lead) و/یا مراجعه به فروشگاه یا دیگر اماکن فروش محصول یا خدمتی خاص (تولید ترافیک) انجام شود. »
تعریف دیگری که از این مفهوم توسط « مجله بازاریابی مستقیم » ارائه شده به این قرار است که:
« بازاریابی مستقیم سیستم قابل اندازه گیری بازاریابی است که از یک یا چند رسانه بهره می گیرد تا معامله یا پاسخی قابل اندازهگیری را در هر مکانی ایجاد کند. و نتیجه این فعالیت در پایگاه داده ذخیره شود. »
البته از این تعریف اصطلاحی مترادف به وجود آمده است:
مجموعهای از داده را در مورد مشتریان فعلی و احتمالی (و سایر ذینفع ها) ایجاد و حفظ میکنند و با استفاده از رسانههای گوناگون (از تماس شخصی گرفته تا ارسال نامه یا رسانههای عمومی) با آنان ارتباط برقرار میکنند.
بازاریابی پایگاه داده، شیوهای به سرعت در حال رشد و توسعه است زیرا روشی مقرون به صرفه برای افزایش فروش می باشد.
یک پایگاه داده خوب به بازاریاب ها کمک میکند تا مشتریان را هدفگذاری، بخشبندی و شاخص گذاری کنند.
این امر به آنان کمک میکند تا دریابند که مشتریان کنونی و احتمالی شان چه کسانی هستند، چه موقع و کجا خرید میکنند و چگونه باید با آنان تماس گرفت و البته به مدد این اطلاعات، احتمال ایجاد رابطه با آنان نیز افزایش می یابد.
به همین علت است که امروزه بازاریابی پایگاه داده به یکی از اجزای برنامههای ارتباطات یکپارچه بازاریابی یا IMC مبدل شده است.
آنچه از این تعاریف استنباط میشود آن است که ابتدا و پیش از هر چیز « بازاریابی مستقیم » یک سیستم بازاریابی تعاملی است یعنی خریداران و فروشندگان بطور مستقیم تبادل اطلاعات میکنند.
« جوآن ثروکمورتون » مشاور و نویسنده نام آشنا در زمینه بازاریابی مستقیم میگوید
اصطلاح بازاریابی مستقیم باید با « بازاریابی تعاملی » جایگزین گردد.
بخش دوم حائز اهمیت در این تعاریف، مفهوم « یک یا چند رسانه تبلیغاتی » است.
البته این بخش به دلیل تشابه با پست مستقیم ممکن است ما را به اشتباه بیاندازد.
در واقع پست مستقیم تنها یکی از رسانههای متعددی است که در بازاریابی مستقیم به کار میرود.
بخش سوم حائز اهمیت، « پاسخ قابل اندازهگیری » است.
در بازاریابی مستقیم از پاسخ مستقیم ( یا اقدام مستقیم ) استفاده میشود زیرا بازاریابی مستقیم همیشه با هدف تحریک یک اقدام یا پاسخ از طرف مشتری کنونی یا احتمالی انجام میشود. ممکن است این اقدام یا پاسخ به شکل درخواست برای اطلاعات، مراجعه به فروشگاه یا خرید باشد. چون پاسخها قابل ردگیری و تحلیل است.
بازاریابی مسقیم میتواند پاسخگو باشد و این دلیل اصلی رشد بسیار زیاد بازاریابی مستقیم طی سالهای اخیر بشمار می رود.
به این صورت است که مدیران میتوانند متوجه این موضوع شوند که در مقابل هزینهای که انجام دادهاند چه به دست آوردهاند و از این طریق ابراز رضایت کنند.
و بالاخره این که این پاسخ « در هر مکانی » میتواند اتفاق بیفتد به عبارت دیگر تنها محدود به ارسال سفارش یا خرید کاتالوگ نیست.
ممکن است از طریق تلفن، ارسال یک کوپن که در نامه ای برای مشتری فرستاده شده بوده، اینترنت و یا در خرده فروشی یا هر مکان دیگری حتی در کیوسکها صورت پذیرد.
بازاریابی مستقیم نوعی تاکتیک تهاجمی در بازاریابی است که معمولاً با استفاده از ابزار ارتباطی مستقیم برای رسیدن به مشتری های جدید تلاش می کند.
بازاریابی مستقیم می تواند هم در مورد مشتریان فعلی و هم مشتریان قبلی عملی شود و عامل کلیدی در بازاریابی مستقیم « فراخوانی برای اقدام » است .
کمپین های بازاریابی مستقیم باید پیام انگیزاننده ای به مصرف کنندگان برای دریافت پاسخ (ACT) ارائه دهند.
به عبارت بهتر، بازاریابی مستقیم شامل تلاش کسب و کارها برای ارائه ی و ایجاد انگیزه خرید در مشتریان احتمالی می باشد.
۳ نوع اصلی بازاریابی مستقیم
بازاریابی تلفنی یا تله مارکتینگ Telemarketing:
نوعی از بازاریابی مستقیم است که شامل تماس با مردم در خانه و یا محل کار به منظور اعلام درخواست برای نظرخواهی و یا برای مقاصد فروش است.
بازاریابی ایمیلی:
این شکل از بازاریابی مستقیم مصرف کنندگان را از طریق پست الکترونیک شان مورد هدف قرار می دهد. آدرس ایمیل را می توان از سطح وب سایت ها، صفحه انجمن ها و یا خرید لیست های ایمیل از موسسات معتبر به دست آورد.
بازاریابی مستقیم پستی:
تبلیغات چاپی به طور مستقیم به آدرس منزل و یا محل کار یا نشانی دفاتر شرکتها و مشاغل ارسال می شود.البته انواع دیگری از بازاریابی مستقیم وجود دارد که عبارتند از: توزیع آگهی، پیشنهاد درب به درب، غرفه های تبلیغاتی در نمایشگاه ها، فکس ، تبلیغات تلویزیونی، تبلیغات در رسانه های چاپی و سایر موارد فروش مستقیم عبارت از فروش کالاها یا خدمات بدون داشتن مکانی ثابت برای خرده فروشی است.
این نحوه ی فروش عموماً از طریق معرفی و تبلیغ کالا به صورت شخص به شخص یا برگزاری جشن ها و گردهمایی ها برای تبلیغ کالا یا خدمات صورت می پذیرد همچنین فروشندگان مستقیم نیز پیمانکاران مستقلی هستند که به طور مستقل با آنها قرارداد منعقد شده است و آنها محصولات یا خدمات شرکت را به فروش می رسانند و بر اساس میزان فروش از شرکت پاداش دریافت می کنند. از سویی دیگر، بازاریابی مستقیم عبارت است از پاسخ گویی مستقیم به مشتریان از طریق فروش تلفنی، پستی و کاتالوگی.